Rất thú vị là cái series về nghịch lý cung tiền lãi suất chưa dừng lại bởi vì nó đánh dấu bởi 1 tuần tràn đầy hiệu ứng về chuyện “thừa tiền thiếu cash” (excess money but cash shortage) và lãi suất lúc cao lúc thấp này. Tuần rồi là một tuần rất đặc biệt, nó đánh dấu bằng việc market nào cũng trở nên volatility (biến động mạnh) với mức độ lớn. Việc volatility này có rất nhiều nguyên nhân cả bên trong và bên ngoài nhưng chung quy là biến động trong chớp mắt. Đầu tiên phải kể tới trạng thái thanh khoản kỳ dị tại TT2 (thị trường liên ngân hàng).

[Kho Bạc: Trùm của chính sách tiền tệ nội sinh] Citad = 400 trong khi TGKB = 450 cho chúng ta một cái nhìn cực kỳ clear (rõ ràng) về vai trò của KB (Kho Bạc) trong cái hệ thống này. Tiền và thanh khoản xuất phát từ đây, TGKB (Tổng dư nợ Kho Bạc) chi phối 100% thanh khoản tại TT2. Và bạn nghĩ TT2 chỉ để cho vui ư? Không. Nếu ngồi tính LDR (Loan-to-Deposit Ratio – tỷ lệ cho vay/huy động) TT1 một cách đàng hoàng, tôi nghĩ con số nó sẽ không dưới 100%. Để cho dễ hiểu thì bạn cứ nghĩ đơn giản nguồn tiền từ KBNN funding for all (Kho Bạc Nhà nước cung cấp vốn cho toàn hệ thống).

Từ lâu thì vai trò của KB vẫn luôn rất lớn, nhưng càng ngày càng lớn khi cân đối sau 1 khoảng thời gian nuôi zombie (doanh nghiệp zombie) vẫn chưa có dấu hiệu cải thiện mà còn có phần “mất cân đối” lớn hơn với việc tăng trưởng M3 (cung tiền rộng) khủng. Điều này đẩy KBNN lên vị thế là người cho vay “đầu tiên”, là chủ của cái guồng quay – chỉ cần 1 giây không bơm tiền thì lãi suất có thể lên 6%, rồi khi có tiền thì lập tức quay về 3%. Just 1 day. Tóm lại Parent Bank có nói lên vai trò của KB không? Không, tôi nghĩ phải gọi họ là “FATHER BANK”.

[SBV: Just “cảnh”] Điều này cũng gián tiếp đẩy SBV (Ngân hàng Nhà nước) xuống vị thế thứ yếu trong việc quyết định chính sách tiền tệ. Khác hẳn US khi Trump gào mồm đòi Fed hạ lãi suất thì SBV với việc duy trì OMO (Open Market Operations – nghiệp vụ thị trường mở*) với khối lượng không đổi (quanh quanh 200 nghìn tỷ) và chuyển gần như hoàn toàn việc funding system (cung cấp vốn cho hệ thống) lên KB thì họ just cảnh (chỉ còn vai trò điều phối). Lúc này vai trò điều tiết lãi suất TT2 gần như không còn. Chà chà, nói thế nào nhỉ – cái mình đứng đầu và quyết định lại không thuộc về mình (Sound like: King LEE Lord TRIJNH).

Tôi nghĩ họ cũng đá quả bóng về cuối năm sang bên kia chứ có vẻ FX Rate (tỷ giá ngoại hối) là họ cũng đủ target rồi đấy. Nói chung vị thế này qua đầu 2026 đúng là hay.

[Biến động tại các thị trường vốn] Việc biến động tại TT2 có vẻ như chẳng liên quan gì tới TT1 (thị trường tín dụng thương mại) với cơ chế mù mờ và hoạt động khó xác định, nhưng từ khi cơ chế Endogenous MS (cung tiền nội sinh) lên ngôi thì nó lại rất lan quyển (lan tỏa mạnh). Độ biến động lên và xuống của cả thị trường vốn nợ và vốn chủ giật theo đúng từng nhịp của money market (thị trường tiền tệ). Nó cứ thừa rồi thiếu.

Ngay khi bọn mình vừa ra một report về short risky asset (bán khống tài sản rủi ro) thì ngay ngày mai tiền đã lại lũ về sau khi KB offer (Kho Bạc bơm vốn), rồi ngay ngày hôm sau tiền lại như biến mất với lãi suất giật ngược lên. Nó hết thiếu lại thừa lại thiếu lại. Tóm lại là khó nói.

Chung quy lại việc in-out lẫn lộn ở TT2 phản ánh việc mất cân đối ở TT1 khi TT1 ngày càng trở nên phụ thuộc vào TT2 và nguồn KB. Điều này đúng thật là thú vị, chưa khi nào mà hệ thống lại phụ thuộc vào KB nhiều như lúc này – kể cả 2022 thì hiện tại có thể nói: FATHER BANK.